Het levende standbeeld

Op de vraag met welke vrouw uit de geschiedenis hij wel eens zou willen dineren, noemde Umberto Eco de historische figuur Uta von Naumburg. Günter Grass (1927-2015) zette dat gedachte-experiment om in literatuur met het schrijven van Het levende standbeeld.

Eind jaren tachtig raakt de verteller, die niet toevallig af en toe trekken vertoont van de auteur, onder de indruk van een fascinerende vrouw uit de middeleeuwen. Hij ziet haar levensecht afgebeeld in de dom van Naumburg, waar ze het middelpunt vormt van een groep van twaalf beroemde beelden uit de dertiende eeuw. Op papier is alles mogelijk, dus nodigt de verteller deze historische figuren uit voor een diner. Hij is vooral gecharmeerd van Uta. Het is het startpunt van een jarenlange obsessie. Uta lijkt dwars door de eeuwen te kunnen springen: de verteller komt haar, in de gedaante van levend standbeeld, tegen op pleinen in Keulen, Milaan en Frankfurt. Wanneer ze eindelijk ingaat op een uitnodiging voor een etentje, wordt de obsessie wreed verstoord door de realiteit.

Het levende standbeeld is in de nalatenschap van de schrijver en beeldend kunstenaar teruggevonden door Hilke Ohsoling, oud-medewerker van Günter Grass. Ze ontdekte losse manuscriptpagina’s, werkplannen, beelden en litho’s die erop wijzen dat Grass jaren rondliep met het idee voor Het levende standbeeld, een tot nu toe onbekend, bruisend en verrassend verhaal van een van de bekendste Duitse schrijvers, winnaar van de Nobelprijs voor de Literatuur.

In de pers

‘Het levende standbeeld verdient de aandacht die de uitgever eraan geeft.  Zo’n late vondst uit het werk van Grass is een belangrijke gebeurtenis.’ Berliner Zeitung

‘Een typische Grass vol fantasie en schrijfplezier.’ Deutschlandfunk

‘Het energieke Het levende standbeeld meet zich met de beste boeken van de schrijver uit Danzig, als laatste voorbeeld van buitengewone kunde.’ MDR Kultur